Wyjątkowa wszechstronność tworzyw sztucznych sprawia, że stosuje się je coraz częściej w budownictwie, motoryzacji, elektronice, rolnictwie, medycynie i w wielu innych branżach. Najbardziej popularnym i najszerzej spotykanym zastosowaniem tworzyw, które potocznie nazywamy plastikiem, jest jednak produkcja opakowań.
Pomimo wielu zalet tworzyw sztucznych, pamiętajmy o jednej z ich największych bolączek; większość z nich nie jest obojętna chemicznie. Tworzywa w określonych warunkach mogą wchodzić w reakcję z innymi substancjami. Jest to niezwykle istotne zwłaszcza w przypadku kontaktu z żywnością. Ze względu na liczbę rodzajów tworzyw sztucznych i bogactwo dodatków, którymi wzbogacany jest ich skład (wypełniaczy, wzmacniaczy, pigmentów, środków spieniających, plastyfikatorów), często nie jesteśmy też w stanie ocenić stopnia bezpieczeństwa danego tworzywa.
Pamiętajmy, że na wszystkich plastikowych opakowaniach powinna znajdować się się informacja, z jakiego dokładnie tworzywa zostały one wykonane. Ma ona postać graficznego symbolu - trzy strzałki , które zamykają się w kształt trójkąta, wewnątrz którego umieszczona jest cyfra - od 1 do 7 lub skrót nazwy substancji. Ten symbol powie nam czy opakowanie jest dla nas rzeczywiście bezpieczne. Oznaczenie najczęściej występuje na spodzie opakowania lub w innym mało widocznym miejscu.
1 - PET / PETE
To jedno z najczęściej wykorzystywanych tworzyw. Używany jest głównie do produkcji plastikowych butelek na napoje, naczyń jednorazowego użytku, a także różnego rodzaju włókien sztucznych (np. polaru). Niektóre źródła podają, że opakowania wykonane z tego tworzywa nie powinny być ponownie wykorzystywane (nadają się za to doskonale do przetworzenia). Badania wykazują możliwość występowania w opakowaniach PET ksenoestrogenów - związków chemicznych, mogących niekorzystnie wpływać na gospodarkę hormonalną. Opakowania takie nie powinny być też narażone na długotrwały kontakt ze słońcem. Promienie słoneczne mogą powodować wydzielanie szkodliwych substancji.
2 - HDPE
Polietylen wysokiej gęstości. Używany jest m. in. do produkcji pojemników i folii do pakowania żywności. Uznawany za jedno z dwóch najbezpieczniejszych dla nas tworzyw. Opakowania z tym oznaczeniem nadają się do przechowywania żywności, możemy też używać ich powtórnie.
3 - V / PVC
Polichlorek winylu. Ze względu na szkodliwość jego stosowanie w kontakcie z żywnością zostało znacząco zredukowane. Jest powszechnie używany do wyrobu opakowań na produkty niespożywcze, a także wykładzin podłogowych, stolarki okiennej, rur, strzykawek, płyt gramofonowych. W procesie jego spalania wytwarzane są bardzo groźne dla zdrowia związki chemiczne - dioksyny.
4 – LDPE
Polietylen niskiej gęstości, używany do produkcji wielu rodzajów opakowań na żywność, wykorzystywany także w przemyśle farmaceutycznym.. Można go ponownie użytkować. Uznawany za całkowicie obojętny fizjologicznie. Mało odporny jednak na wysokie temperatury. Stosunkowo bezpieczny, ale uważany za mniej pewny niż tworzywa nr 2 i 5.
5 – PP
Polipropylen. Uznawany za obojętny fizjologicznie pod warunkiem nie podgrzewania go do bardzo wysokich temperatur, które powodują jego szybki rozkład. Podatny na zgrzewanie. Często stosowany do produkcji opakowań na żywność zwłaszcza kubeczków na jogurty, pudełek na margarynę czy zakrętek do butelek. Uznawany jest za jedno z najbezpieczniejszych dla naszego zdrowia tworzyw sztucznych.
6 – PS
Polistyren, najbardziej rozpoznawalny w formie spienionej jako styropian. Może wydzielać toksyny i nie powinien być stosowany jako opakowanie do żywności. Jest rzadko stosowany do tego celu, obecny np. w jednorazowych kubkach na kawę, jednorazowej zastawie stołowej lub w pojemnikach na jedzenie na wynos.
7 – INNE / OTHER
Inne tworzywa sztuczne. Nie powinno się ich wykorzystywać do produkcji opakowań na żywność, gdyż może się w nich znajdować niebezpieczny dla naszego zdrowia bisfenol A (BPA). Dodawanie BPA do opakowań jest kontrowersyjną praktyką. Plastików oznaczonych tym numerem nigdy nie powinniśmy powtórnie używać (chyba, że zawierają dodatkową informację BPA Free lub BPA 0%), używać do gorących napojów i posiłków ani podgrzewać w kuchenkach mikrofalowych.
Szybka ściąga:
Tworzywa Bezpieczne: 2 – HDPE, 4 – LDPE , 5 – PP
Tworzywa stwarzające pewne ryzyko: 1 - PET / PETE
Tworzywa niebezpieczne: 3 – V / PVC, 6 – PS, 7 – INNE / OTHER
Nie jesteśmy w stanie wykluczyć plastiku z naszego codziennego życia, możemy jednak zminimalizować jego szkodliwy wpływ na nasze zdrowie. Zwracajmy uwagę nie tylko na skład kupowanych produktów, ale też na rodzaj tworzywa zastosowanego jako opakowanie.
Źródła: